«Azərbaycan» – 95
ANAR
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı
“ƏDƏBİYYATIMIZIN GÜZGÜSÜ”

 
 
 

 

 
Bu  il  yanvar  ayının  28-də  Azərbaycan  mətbuatı  tarixində  xüsusi  yeri olan  "Azərbaycan"  jurnalının  95  yaşı  tamam  olur.  1923-cü  ildə  "Maarif  və  mədəniyyət"  adı  ilə  nəşrə  başlayan  bu  jurnalın  yaranmasında  tanınmış  yazıçı,  publisist  və  ictimai  xadimTağı  Şahbazi  Simurğun  və  onun  öz  ətrafına  topladığı  bir  qrup  Azərbaycan  ziyalısının  böyük  xidmətlər  iolub.  Ölkəmizdə  yaradılmış  yeni  siyasi  quruluşun  əsl  niyyətlərindən  asılı  olmayaraq  vətənpərvər  qələm  sahibləri  əsas  məqsədlərini  xalqı  maarifləndirməkdə  görürdülər  və  başa  düşürdülər  ki,  yalnız  milləti  maarifləndirməklə  mədəni  sərvətlərimizi;  zəngin  söz  xəzinəmizi,  incəsənətimizi  və  ən  başlıcası,  ana  dilimizi  qoruyub  saxlamaq  və  inkişaf  etdirmək  mümkündür.  "Maarif  və  mədəniyyət"  jurnalı  bu  məqsədlə,  bu  niyyətlə  yaradıldı.  Təbiiki,  jurnalın  fəal  müəllif  heyəti  əsasən  yazıçı  və  alimlərdən  ibarətidi.  O  illərdən  üzü  bəri  bizim  günlərə  qədər  ölkəmizin  keçdiyi  kəşməkeşli  yol  tariximizdən  bəllidir.  Bu  yolun  səlnaməçilərindən  biri  də  ədəbiyyatımızdır;  ədəbi-bədii  əsərlərimizdir.
Uzun  illər  tez-tez  adı  dəyişdirilən  "Azərbaycan"  jurnalı  (gah  "İnqilab  və  mədəniyyət",  gah  "Revolyusiya  və  kultura",  gah  "Vətən  uğrunda",  1953-cü  ildən  bugünə  kimi  "Azərbaycan")  bu  ədəbiyyatın  işıq  üzü  gördüyü  yeganə  dərgi  olub.  O,  siyasi  basqıların  və  sərt  çərçivələrin  imkan  verdiyi  qədər,  bəzən  hətta  bu  imkanlardan  daha  artıq,  bədii  sözün  qüdrəti  ilə,  öz  ilkin  məqsəd  və  vəzifələrinə  sadiq  qalaraq,  xalqa  həqiqəti  söyləməyə  çalışıb.  Jurnal  əlbəttə,  ona  rəhbərlik  edən  redaktorun  ədəbi  mövqeyindən,  zövqündən  asılı  olaraq  yazıçılarımızın  yaradıcılıq  axtarışlarına  da  meydan  verib.  "Azərbaycan"  jurnalının  95  il  ərzində  çıxan  saylarını  izləsək,  Azərbaycan  ədəbiyyatının  70  illik  sovet  dövrü  və  müstəqillik  əldə  etdikdən  sonra  yaranan  ədəbiyyatımız  bütün  çalarları  ilə  gözlərimiz  önündə  canlanır:  dünyanın  fərqli  dərki,  fərqli  ədəbi-bədii  ifadə  imkanları,  fərqli  üslublar,  fərqli  baxış  –  hər  şey  göz  qabağındadır. Nəyimiz  varsa  -  burdadır,  nəyimiz  varsa  -  budur.  Küll  halında  götürdükdə,  ədəbiyyatımızla  öyünə  bilərik:  keçmişi  ilə  də,  bu  günü  ilə  də...
Uzun  illər  bizim  dünya  ədəbiyyatı  nümunələrini  dərc  edən  ayrıca  jurnalımız  olmayıb.  Bu  işidə  yarandığı  gündən  -  "Maarif  və  mədəniyyət"  adı  ilə  (və  başqa  adlarla)  çıxdığı  gündən  "Azərbaycan"  jurnalı  görüb.  Dünya  ədəbiyyatının  bir  çox  gözəl  nümunələrini  seçib  Azərbaycan  oxucusuna  çatdırıb. Klassik  irsimizin,  folklorumuzun  tədqiqinə  həsr  olunmuş  ədəbiyyatşünaslıq  yazılarına,  müasir  ədəbi-bədii  tənqidi  məqalələrə  jurnalda  xeyli  səhifə  ayrılır.  Təəssüf  ki,  bu  sahədə  öyünüləsi  nümunələrə  az-az  təsadüf  edirik.  Amma  ədəbi  əlaqələrin  indiki  səviyyəsi  ədəbiyyata  gələn  gənc  qüvvələrin  tənqid  və  ədəbiyyatşünaslığımızı  dünyada  qəbul  olunmuş  meyarlar  səviyyəsinə  qaldıracaqlarına  inamımızı  günü-gündən  artırır.  Ədəbi  orqanlarımız,  o  cümlədən  də  "Azərbaycan"  jurnalı  bu  yolda  şübhəsiz  ki,  var  qüvvələrini  səfərbər  edəcəklər.
Yadımdadır,  15  il  öncə,  2003-cü  ildə  "Azərbaycan"  jurnalının  80  illik  yubileyini  qeyd  edirdik.  O  zaman  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti,  ədəbiyyatımızın  böyük  dostuvə  himayədarı  Heydər  Əliyev  "Ədəbiyyat  tariximiz  üçün  mühüm  hadisə  olan  yubiley  münasibətilə"  jurnalın  əməkdaşlarına  təbrik  məktubu  göndərmişdi.  Həmin  məktubda  o,  "Azərbaycan"  jurnalının  fəaliyyətini  çox  yığcam  şəkildə  yüksək  dəqiqliklə  ümumiləşdirmiş,  jurnalın  məqsəd  və  vəzifələrini  məharətlə  mənalandırmışdı.  O  yazırdı:  "Müasir  və  klassik  Azərbaycan  ədəbiyyatına  əsas  yer  verən  jurnal,  eyni  zamanda,  Azərbaycan  oxucusunu  dünya  ədəbiyyatının  qiymətli  nümayəndələri  ilə  müntəzəm  olaraq  tanış  etmişdir.  Onun  səhifələrində  ədəbi  prosesi  əks  etdirən  tənqidi  yazılar,  elmi  araşdırmalar,  publisistika  və  incəsənətə  dair  materiallarda  geniş  yer  tutmuşdur.  Bütün  bunlar "Azərbaycan"  jurnalını  yarandığı  gündən  ədəbiyyatımızın  güzgüsünə  çevirmişdir".
Ümummilli  Liderimizin  “ədəbiyyatımızın  güzgüsü”  adlandırdığı  "Azərbaycan"  jurnalı,  həmişə    olduğu  kimi  bu  gün  də  üzünü  nə  yaxşı  ki,  xəstə  təxəyyülün  törəməsi  cəfəng  yazılara  sarı  yox,  sağlam  təfəkkürün,  yüksək  ədəbi-bədii  düşüncənin  məhsulu  olan  ədəbi  nümunələrə  tərəf  tutur,  məhz  bu  cür  əsərləri,  belə  ədəbiyyatı  əks  etdirməyə  çalışır.
Ədəbiyyatımızın  fədakar  cəfakeşi  İntiqam  Qasımzadə  başda  olmaqla  jurnalın  bütün  kollektivini  ürəkdən  təbrik  edirəm. 
95  yaşın  mübarək,  "Azərbaycan"!
Gün  o  gün  olsun  100-ü,  150-ni  adlayasan,  xalqımıza,  ədəbiyyatımıza.