Zeynal VƏFA
Poeziya
HAQQIM VARMI YAŞAMAĞA
Әgәr bu dünyada varsa günahım,
Özüm balta verrәm mәni çapana.
Xәlbirdәn keçirib әzalarımı,
Әyrimi, düzümü qoyun qapana,
Lap astar üzümü qoyun qapana,
Görün yaşamağa haqqım varmıdır?!
Namәrd balıncına baş qoymamışam,
İblis divarına daş qoymamışam,
Nә bilim, bilәydim kaş, qoymamışam,
Bu da yaşam haqqım olaydı mәnim.
Hәqiqәt möhürlü gümana dönsәm,
Ceyranı hәdәfә almış ovçunun
Gözündә qatı bir dumana dönsәm;
Tanrıya xoş gәlsә bu çağım mәnim,
Küçәyә atılmış körpә çağaya
İsti beşık olsa qucağım mәnim,
Demәk yaşamağa haqqım var hәlә.
Hәlә çox әzәni әzdirmәmişәm,
Bәzi vәzifәli mәmurlar kimi
Vәtәni cibimdә gәzdirmәmişәm.
Zәif bәmimi dә mәn zil eylәdim,
Özüm mәnzilsizkәn vәtәn içindә,
İçimi vәtәnә mәnzil eylәdim.
Alıb baş bakanın hәrisini mәn,
Bir acgöz oliqarx dәrisini mәn
Tәpәdәn-dırnağa soyarı olsam,
Yurduma xor baxan namәrd gözlәri,
Nifrәt xәncәrimlә oyarı olsam,
Demәk yaşamağa haqqım var hәlә.
Gedirәm dünyanın oxuna tәrәf,
Getmirәm mәn haram toxuna tәrәf.
Sıyrılıb dәrdi az azlıq içindәn,
Gedirәm dәrdi çox çoxuna tәrәf.
Hamıya gәrәyәm, hamıya... bilsәm,
Sınmış bir ürәyi yamaya bilsәm,
Bir әyri bitmişi düzә çevirsәm,
Hansı bir üzdәnsә maskanı yırtıb,
O üzü maskasız üzә çevirsәm,
Haram pul möhürlü villaları mәn
Halal bünövrәli küzә çevirsәm;
Qeyrәti ömrümün qaş-daşı etsәm,
Qürbәtdәn yurduma atılan daşı
Atanın yurduna başdaşı etsәm;
Ürәyi inamla dolan vәtәndaş,
Bir gün cәnub, şimal, qәrb torpaqları
Qayıdıb özünün olan vәtәndaş
Olsam...yaşamağa haqqım var demәk.
Onda...ölümüm dә diriliyimdir.
GӘLӘCӘYӘM DALINCA
Sәn adlı günәşim dә
Batarıymış, batarı.
Son mәnzilә apardı
Sәni әcәl qatarı.
Ömrü boyu ömrümü
Ram eylәyib qorxu, ram.
Bu dünyada tәkcә mәn
Bölümlәrdәn qorxuram.
Yarımlar içindәyik,
Әsәblәrim tarımdır.
Çoxu qürbәtdә qalmış,
Torpağım da yarımdır,
Millәtim dә yarımdır.
İndisә biz... sәnlә mәn...
Әzrailә kim deyib,
İstәdiyin ömürdәn
Yarım saxla, yarım çıx.
Burda mәn yarımçığam,
Ordasa sәn yarımçıq.
...Hәr gün işә gedәndә,
Hәr gün işdәn dönәndә
Mәni sәn yola salar,
Mәni sәn qarşılardın.
Sәn gedәli qapımda
Özüm bir açar oldum.
Onu özüm bağlayıb,
Özüm dә açar oldum.
Bu gün dә özüm açdım
Yetim qalmış qapımı.
Ürәk adlı iynәdәn
Dartaraq çıxardılar
Sanki damar sapımı.
Pәncәrәnin önündә
Oturmuş gördüm sәni.
Bircә göz qırpımında
İçimә hördüm sәni.
Yenә o solğun sifәt,
Yenә o qәmli baxış.
Buludlu gözlәrimdәn
Yağdı şıdırğı yağış.
Quştәk qol-qanad açdım,
Dәrhal yanına qaçdım.
Batmış bulaqdım... qәfil,
Kükrәyәrәk çağladım.
Qucaqlayıb boynunu
Hönkür-hönkür ağladım.
– Niyә tәrk etdin mәni,
Hardaydın bu vaxtacan?
– Әlçatmaz yerdә idim,
Hәr tәrәfim qaranlıq...
O zülmәtlәr içindәn
Sıyrılaraq bir anlıq
Gәldim ki, görüm sәnin
Güzәranın necәdir.
– Nә güzәran, nә filan,
Yuxum yuxusuz qalıb
Artıq neçә gecәdir.
– Sәbr elә, dözümlü ol,
Tanrı haqqı sәbrdir.
– Axı necә sәbr edim,
Sәnsiz qalmış otaq da,
Mәnim üçün qәbirdir...
...Bilirsәn nә görmüşәm?
Bir quş qanad çalaraq
Dünәn başının üstә,
Astaca qonar oldu
Mәzar daşının üstә.
Baxdım, baxdım, tanıdım,
Hәr gün bizә tuşdu o.
Qapımızın başında
Yuva qurmuş quşdu o.
Balalı vaxtı onun,
Aclığına çәpәrdin.
Sәn ona hәr gün sәhәr,
Dәmir qabda su verib,
Önünә dәn sәpәrdin.
Qәlbim heyrәtlә dindi,
Hәmin xeyirxahlığın
Әvәzini vermәyә
Gәlmişdi bәlkә indi?..
– Xalça yaman tozlanıb!
– Elәdir... bu başqa cür
Bәlkә yozula bilәr.
Qorxuram tәmizlәsәm,
Xalçanın üstündәki
Zәrif ayaq izlәrin
Birdәn pozula bilәr.
– Niyә zәng elәmirsәn?
– Mәnim sәnsiz ürәyim,
Tәnha qalmış bәndәdi.
Yer altdakı evinә
Necә zәng edim, axı,
Telefonun mәndәdi?
– Baxdım, divarda adi,
Bircә şәklim dә yoxdu.
– Sәbrimi çox basmışam,
Mәn şәklini әzizim,
Beton divardan deyil,
Ürәyimdәn asmışam.
Dünәn oğlumuz Azәr
Yenә “Ana” mahnısın
Oxudu yana-yana.
Sanki haray çәkirdi:
Niyә tәrk etdin bizi,
Hardasan Ana, Ana...
Eşitdinmi әzizim,
O fәryadlı sәsi sәn?
Gözlәrin yaşla doldu...
– Hava yaman bürküdür,
Tamam tәr içindәyәm,
Mәnә bir dәsmal gәtir.
Dәrhal qol-qanad açdım,
Qonşu otağa qaçdım...
Qayıtdım әldә dәsmal
Heyhat...yerindә yoxdun...
Çatım-çatım çatıldım,
Yuxudan dik atıldım.
Üzümdәn tәr axırdı...
Hicran qarası yaxma,
Mәnim soy ağlığıma.
Çıx yuxumun içindәn,
Qayıt oyaqlığıma,
Qayıt, qurbanın olum.
Mәndәn başqa de sәni
Kim düşünә, kim ana?
Bir dә qayıdarmısan
Mәn adında limana,
Ay mәnim batan gәmim?
Nә zaman ki, ömrümün
Yaşıllığı solacaq,
Bil ki, o vaxta qәdәr
Qәlb ölkәmin paytaxtı
Mәzar yerin olacaq.
Söylә necә baş qoyum
Mәn başınsız balınca?
Әcәl mәni öz yaşam
Köhlәnimdәn salınca,
Sәnsizliyi әynumә
Geyinәrәk qalınca,
Hәsrәtinlә yüklәnib
Gәlәcәyәm dalınca.
Gәlәcәyәm әzizim,
Bir az da döz, bir az da...
YAD REKLAMLAR ARASINDA
Nә Londondur, nә Parisdir,
Nә Pomadır, nә Nyu-York,
Şәhәrlәrin әn bülluru,
Pakım mәnim
– Azәrbaycan böyüklükdә
Ürәyimin Şah damarı
Bakım mәnim.
Onda niyә bilә-bilә
Sağımıza sol gedirik?
Mәnaları anlaşılmaz
Reklamların bolluğunda
Yol gedirik.
Elә bil ki, ürәyimin
Yarasına köz basılıb.
Hәr divarın yaxasından
Bir әcnәbi söz asılıb
Әcnәbi bir medal kimi.
Mәn nә deyim
Yad reklamlı marketdәki
Vәtәn daşım, yurd daşıma?
Mәgәr onlar beş-on nәfәr
Әcnәbiyә xidmәt edir,
Ya on milyon yurddaşıma?
Mәn istәrәm öz içimdә
Özgә deyil, özüm olsun.
Yer üzündә mәnә bircә
Şәhәr göstәr, divarında
Bircә kәlmә sözüm olsun,
Yoxdu, yoxdu belә şәhәr.
Nә düşünür kökü türksüz
Bu gәlmәlәr?
Axı mәnim dil şumumda
Bitmәyәcәk toxumlardır
Bu kәlmәlәr.
Dilim heç vaxt sığınmayıb
Yad dillәrin kölgәsinә.
Bәs bu sözlәr hardan girib
Dilimizin ölkәsinә?
Tanrı belә bәm möhürü
Vura bilmәz zilimizә.
Heç kәs zorla öz dilini
Yamayammaz dilimizә.
Mәn demirәm, qoy söylәsin,
Tanrı adlı Başım üstә duranımız.
Dil lüğәtim deyilmidir,
Bizim ilkin Quranımız?
Hәr küçәni, hәr dalanı
Addım-addım gәzmәliyik.
Yad kәlmәli reklamları
Ovcumuzda kağız kimi
Bürmәlәyib әzmәliyik,
Atmaq üçün.
Hәr kәlmәmiz bir mәlhәmdir
Ürәyimin yarasında.
Qoyarmıyam qanqal bitә
Qızılgüllәr arasında?
"AZӘRBAYCAN" jurnalı 6-7’2021