Ədəbiyyat
Zahid Sarıtorpaq
QATARLAR GEDƏNDƏ GERIYƏ BAXMIR ...
(Şeirlər)
***
YAZI
"...bu matəmgahı kim görmüş sürurabad şəklində"
ölür üstümüzdə eyni yazının kölgəsi
nəfəsimiz qaralan boşluqlarda
yarasalar əvəzinə sözlər uçuşur səssiz
"bu, onlardı..." şəklində
öpdüyü yaş qəbrin torpağı dodağında
gülümsəyincə çiskinlərdə bir noyabr səhəri
xəzəl tüstülərinin pozulduğu yerdən
huşsuz bir külək düşür qucağına üryan payızın
"tanıyın onları, onlardı gələn..." şəklində
ağzında ilk kəlməsini çeynəyən çocuğun
dodağından su damır gülə
güldən bir böcək uçur çağrıldığı yerə sarı:
"onlardı, onlardı..." şəklində
eyni yazının işığı altında ölürük
gözlərimiz açılır son anda:
"hanı?.. hanı?.." şəklində
Onlar qapayırlar:
"Odur..." şəklində
STALKER
qatar getdi biryolluq
hörümçək toru bağlamış gözlərin filmi bitdi
yazın ölüsünün suyu qurudu yaş budağın sınığında
o budaqdan geriyə qayıda bilməyən qarışqaya
tanrısı qanad verdi dan üzü: "hər şeyin çarəsi Ondadı..."
illər tərpənincə
yandırılmış təzək qoxusu vurdu
atları öldürülmüş keçmişin nəfəsindən
səsiylə qaranlığı doğraya-doğraya getdi qatar
öz-özünə pozuldu
alnını vaqonun şüşəsinə söykəmiş uşağın
üzündən oxunan güləbətin yazı
qatar getdi
ağlamsınan qızın gözündən düşüb çilik-çilik olan şəhərin
tozunu vağzalda burum-burum ciyərlərinə çəkdi
hər şeydən xəbərsiz misgin adamlar
qatar getdi getdi getdi
gözünün gördüyü ağlının kəsdiyi heç nə
içinin tutumuna hesablanmayıb adamın -
bu məntiq cücərdi hər şeydə
indi sən sübut elə ki
doğrudan da qədərin yükünə hesablanıb
çiyninin körpücük sümükləri
sübut elə ki
sən Onu özünə hesablaya bilmədiyin kimi
səni Özünə hesablayıb O
bitdi hörümçək toru bağlamış gözlərin filmi
qatarlar gedəndə yaxşı ki geriyə baxmır
indi neyləyirsən kim olduğumu
tutaq ki bu şəhərdə bir şam ağacıyam
sibir ormanlarından gətirilmiş bir qocaman şam
qumrular yuva bağlamış qəribliyimdə deyək
nə dəyişəcək bununla
düzdü, şam budaqlarının yaşıl iynələrinə toxunan fəsillər
sabun köpüyündən başqa bir şey deyil əsla
amma gərək unudulmasın
yarpaqları həmişə yaşıl olsa da
şam ağacları kökləriylə yaşayırlar zamanı
gövdələriylə qocalırlar duyulmadan
bitdi hörümçək toru bağlamış gözlərin filmi
qatarlar gedəndə geriyə baxmır
yaxşı ki, qanrılıb baxa bilmirlər
amma bir gün qayıda bilirlər
filmin sonu əvəzinə
ekrana bir stalker ölüsü qayıdırmış kimi
YUXUSUZLUQ
gecəqondunun tavanındakı hörümçək torunda
bir böcək cəsədi yellənirdi ölümündən razı kimi
amma düşənə oxşamırdı ağzı açıla qalmış gecəyə
gecədəki yuxusuzluğun içinə
qonşudakı ağlağan körpənin səsindən
bir cığır uzanırdı qaranlığın ürpənən səssizliyinə
yuxusuzluq o cığırla nə qədər iməkləsə də
can atdığı yerə çata bilmirdi
sabaha çıxırdı qəfildən çünki
həmişəki kimi işığa çıxınca hər şey
fanidə qərq olurdu gerçəyin qaranlığına
amma böcək yerindəydi hələ də
körpə hələ də ağlayırdı
bir nəlbəki süd qoymuşdum
pişiyim Bəyazın qabağına
içmirdi üzümə baxırdı
gözlərində qırmızıya çalırdı deyəsən süd
elə bil haçansa yuxuda
süd gölü gördüyüm düşürdü yadıma
deyəsən dünyanın bütün canlıları
boyunlarında kəfənləri o gölə sarı iməkləyirdi axı
hə o gölə sarı iməkləyirdi
qəfil yaramın içindən qızılı bir günəş doğurdu
qırmızıya boyayırdı gölü
sonra nəsə baş verirdi
ağlayan korpə kiriyirdi deyəsən
səsindən gecənin qaranlığına uzanan cığır itirdi
ölü böcək hörümçək torundan qopurdu
düşmürdü yuxusuzluğun içinə amma
düşə bilmirdi
başımın içindəkilər
qayım səsli xoruzların banıyla
çəyirdəklərindən çıxaraq çiçəkləyirdilər işığa
bir az sonra tövbə çağının dualarından
su içməyə gəlmiş göyərçin dəstələri
tökülüşürdülər dağınıq fikrimin yamaclarına
ağ kağızın üstündə rəqs eləyən
tüstülü Sözlərin arasında
mürdəşirini gözləyirdi vaxtın ölüsü
heç də dan üzünə bir natürmort deyildi bu dediklərim
olsa olsa xoşbəxtlik deyilən sabaha bir keçid idi
ölümün yalqızlığın ümidsizliyin altından
QÜRBƏT QAYSAQLARI
adının böyründə pas tutmuş suçların üstüylə
qəribin bir axsaq günü də yeriyib keçdi -
yeridi yenə bir ayağı yalın
bir ayağındasa əsgər çəkməsinə oxşayan ürək
illərdi pəncərəsindəki şüşənin çatında
doğranır rüzgarların səs telləri
boğazları kəsilmiş notların qanı çilənir
daşa-divara oxuduqlarına
hərdən
arxasını işığına çevirmiş ölü günlərin kəfənində
gül rəsmləri cızmaq keçir içindən
yazmaq da keçir: "ey gül, göstər kərəmini,
ya məni də öldür buralarda
ya bahar haqda röyalara bir son ver..."
burda birçəyi ağacların biləyinə dolaşmış
əli ülgüclü qış küləklərindən
qəriblərin içinə doğranır şaxtaların çəhrayısı
gözlərin dibinə sərilmiş xalçalara tökülür qanı
polis dəyənəyindən çürüyən böyrəklərin
günəşin sevdası ən çox
səkiləri süpürən yabançıların
sızlayan əllərinin çatlarında kirlənir
bir muzdlunun heybəsindən qalxan qara çörəyin qoxusu
gecələrin başını kəsəndə
bayram eləyir
sözlərinin qırağında dəvətikanları bitmiş cənublular
qürbət zinakar bir qadına dönür asanca
çılpaq göbəyinin oymağında şərab içirtməklə
öldürəndə bərəkətlərin halallığını
kürən kipriyini qırpmaz da baxar
beləcə cavan qəriblərin qarışıq yuxularının damı damanda
dənəvər leysanlar boğulanda qarışqa yuvalarında
halallıq murdar bir nəsnəyə dönüb çıxar suyun üzünə
"ey gül, göstər kərəmini..."
hər zaman uzaq anıların
mumiyalanmış meyitlərindən əsən
pətək qoxusu doldurmur gedər-gəlməzini üzülmüşlərin
odur ki sabahkı günün şəkərinə çırpılan arılar
bir ahu-zarda bağlarlar şanlarını çox vaxt
bir ayağı yalın
bir ayağındasa əsgər çəkməsinə oxşayan ürək
adının böyründə pas tutmuş suçların üstüylə
gün keçirkən axsaya-axsaya
qərib elə bilər yaşamına
yalqızlığına
ölümünə
dünyada işıqlı olan hər şeyin
könüllü sürgünü başlayır
sevinər
BIR YADDAŞ ÇAPIĞI
quş tutmaq sevdasıyla
çardağa dırmaşmış uşağın yalın ürəyinə
bir göyərçin ölüsünün qurumuş sükutu sancıldı qəfil
bir-bir nərdivandan geriyə yıxıldı
bir andaca gələcəyin
qanadları möhürlənmiş bayqın günləri
evə qayıdanda
gözləri yandıra bilmədi güzgüdə sönənləri
yuxusunun üzünə çəkilmiş hörümçək torunu
bıçaqladıqca ağlayırdı qupquru bir kölgə
qırx dərəcə qızdırmanın tavanında
göyləri boşaltmaq üçün
öldürürdülər dünyanın bütün quşlarını
sındırırdılar bütün uşaqlarını birnəfəsə
ağıtlar içində qocalmışdı anasının ağ çarşablı səsi
hələ də bu adamın
içinin daş dövrü sevgilərinə açılanda gözləri
ödünün suyu damır sabahlarına
yalın ayaqlarına baxır darıxanda
çünki yalın ayaqlarına baxanda
uşaqlığına daha asan qayıdır adam
qondurur onlara qanadı qıfıllı xatirələri -
çünki ömrün nərdivanlarında
gah həmən quş ölüsünün qurumuş sükutuna çırpır
gah uşaqlığın çardaqlı günlərinə toxuyur özünü onlar
ahından sədəqə də verir indi
yaddaşının qapısında oturmuş dilənçi əzablara
amma o günü yaşayanda
tavandakı işığın get-gedə tükləşən üzünə sıçramır daha
yırtılmış ürəyindəkilər bir-bir